Neurodiverwattes?
Dat is ongeveer wat ik dacht toen ik de term neurodivergentie voor de eerste keer las. En eigenlijk wilde ik op zoek naar een ander passend woord, maar ik raakte steeds meer gewend aan het woord. Het is eigenlijk het woord waar ik al lange tijd naar op zoek was. Een woord wat voor mij allesomvattend is voor wat ik wil vertellen. Een verzamelwoord voor de uitdagingen die ik in het dagelijks leven ervaar.
Wat is neurodivergentie nu eigenlijk?
Stel je eens voor dat alle mensen verschillende soorten bloemen zijn. Sommige zijn rozen, andere zijn tulpen en weer anderen zijn zonnebloemen. Elke bloem is uniek en heeft zijn eigen manier van groeien en bloeien.
Klinkt logisch toch? En als ik je nu vertel dat het ook zo is met onze hersenen?
Neurodivergentie betekent simpelweg dat iemands brein anders werkt dan het ‘gemiddelde’ brein. Het is net als een andere soort bloem: het is niet ‘beter’ of ‘slechter’, maar het is gewoon anders. En dit anders kan zich op verschillende manieren uiten, bijvoorbeeld in de manier waarop iemand informatie verwerkt, sociale situaties ervaart, of zich concentreert.
En nu weet ik heel goed dat iedereen uniek is en ‘anders’ in elkaar zit dan de buurman, maar een beetje anders zijn maakt je nog niet neurodivergent.
In mijn optiek spreek je van neurodivergentie als het ‘anders zijn’ zorgt voor extra uitdagingen. Als het ‘anders zijn’ ervoor zorgt dat je extra ondersteuning nodig hebt om je goed te voelen. En/of als het ‘anders zijn’ ervoor zorgt dat je hulp nodig hebt om je ‘normaal’ te voelen en mee te kunnen komen in de maatschappij.
Enkele voorbeelden van neurodivergentie zijn:
- Autisme: Mensen met autisme kunnen moeite hebben met sociale interacties en hebben vaak specifieke interesses.
- ADHD: Mensen met ADHD kunnen moeite hebben met concentreren en zijn vaak erg actief.
- Dyslexie: Mensen met dyslexie hebben moeite met lezen en schrijven.
- Hoogbegaafdheid: Mensen die hoogbegaafd zijn, denken vaak anders en leren snel.
- TOS: Mensen met TOS hebben moeite met het begrijpen, verwerken en/of produceren van taal.
Het zijn eigenlijk de stempeltjes, rugzakjes waar vroeger wel over werd gesproken. En wat het vooral ook extra lastig maakt, het is onzichtbaar aan de buitenkant.
Waarom is het belangrijk om meer aandacht te hebben voor moeders van neurodivergente kinderen?
Ik kan tal van redenen noemen waarom ik vind dat er meer aandacht moet komen voor moeders van neurodivergente kinderen. De belangrijkste benoem ik hieronder:
Acceptatie: Als je als moeder meer hoort over neurodivergentie en beter begrijpt hoe dit in elkaar zit en dat je kind niet raar is, maar net even anders in elkaar zit dan de norm is, kun je zijn/haar gedrag en de extra uitdagingen meer accepteren.
Ondersteuning: Als je weet hoe je neurodivergente kind denkt en voelt, kun je hem of haar beter de ondersteuning bieden of regelen die hij/zij nodig heeft.
Inclusie: Een inclusieve samenleving is er een waar iedereen zich thuis voelt, waar iedereen zichzelf mag en kan zijn en zich gezien, gehoord, begrepen en geliefd voelt ongeacht hoe zijn of haar brein werkt.
Welke uitdagingen zie je bij neurodivergente kinderen?
Alle kinderen komen uitdagingen tegen tijdens het opgroeien. Kinderen met een neurodivers brein komen extra uitdagingen tegen. En elk kind is anders en elk kind zal andere uitdagingen tegenkomen. Het is dan ook onmogelijk om elke uitdaging hier te benoemen. Maar ik wil je graag een idee geven in welke hoek de meeste uitdagingen te vinden zijn:
Algemene Uitdagingen
Er zijn algemene uitdagingen welke veel neurodivergente kinderen tegenkomen, ongeacht hun diagnose.
Routines en veranderingen: Neurodivergente kinderen kunnen erg vasthouden aan routines en hebben vaak moeite met veranderingen hierin. Dit uit zich veelal in frustratie en uitdagend gedrag.
Communicatie: Moeilijkheden met verbale en non-verbale communicatie kunnen misverstanden veroorzaken en de onderlinge band beïnvloeden.
Zintuiglijke prikkels: Overgevoeligheid of ondergevoeligheid voor zintuiglijke prikkels is een uitdaging van veel neurodivergente kinderen. Overprikkeling of onderprikkeling kan leiden tot uitdagend gedrag en stress.
Sociale interactie: Neurodivergente kinderen hebben regelmatig moeite met het begrijpen van sociale cues en het aangaan van vriendschappen. Dit kan uiteindelijk leiden tot eenzaamheid en isolatie.
Emotionele regulatie: Neurodivergente kinderen kunnen, meer dan niet-neurodivergente kinderen, moeite hebben met het reguleren van hun emoties. Een gevolg hiervan kunnen emotionele uitbarstingen zijn.
Specifieke Uitdagingen per diagnose
Naast algemene uitdagingen zijn er ook kenmerkende uitdagen voor afzonderlijke diagnoses. Hierbij kun je denken aan:
ASS: Kinderen met ASS kunnen moeite hebben met het begrijpen van sociale situaties, veranderingen in routines en kunnen repetitief gedrag vertonen.
ADHD: Kinderen met ADHD kunnen moeite hebben met concentreren, zijn vaak hyperactief en impulsief, wat kan leiden tot chaos en frustratie in huis.
Hoogbegaafdheid: Hoogbegaafde kinderen kunnen zich vervelen in de klas, perfectionistisch zijn en moeite hebben met het vinden van leeftijdsgenoten die ze begrijpen.
Maar, zoals je wellicht al weet en/of begrepen hebt, dit is slechts een deel van de uitdagingen. Voor elk kind geldt dat er sprake is van andere uitdagingen. Het is belangrijk om, samen met je kind, te onderzoeken welke uitdagingen hij/zij tegenkomt in het dagelijks leven. Op deze manier ben je nog beter in staat om de juiste ondersteuning te bieden of te zoeken.